Op donderdag 29 mei 2025 (Hemelvaartsdag) werd de verkooptentoonstelling met het werk van norbertijn en kunstenaar Jan de Kort (1924-2017) geopend. Hier leest u een verslag van deze gebeurtenis.
Een grote groep mensen trekt na de Eucharistieviering van Hemelvaart van de kapel van De Essenburgh en Mariëngaard naar De Boerderij, het bezinningscentrum en gastenhuis van de norbertijnse gemeenschappen.
Na de koffie neemt prior Klaas Fongers het woord en heet alle aanwezigen welkom. Een speciaal woord van welkom geldt allereerst de aanwezigen uit de familie de Kort: een neef en een nicht van Jan, in gezelschap van partners en kinderen met hún partners. Acht personen uit de twee generaties ná Jan.
Vervolgens richt Klaas het woord tot Julia van Steden en Tamar Bos, die gedurende lange tijd het werk van Jan de Kort hebben uitgezocht, schoongemaakt en waar nodig hersteld. Na deze enorme klus hebben zij het werk in ‘periodes’ ingedeeld en de tentoonstelling met grote precisie voorbereid en vormgegeven. Het geweldige resultaat van hun vele uren werk zal in de tentoonstelling gedurende vier dagen zichtbaar en te koop zijn.
Na de opening krijgt Mw. Tamar Bos het woord om de tentoonstelling in te leiden.
Goedemorgen,
Wat fijn dat u naar hier gekomen bent.
Mijn naam is Tamar Bos. De afgelopen maanden hebben mede-kapelganger Julia Sluyter en ik hard gewerkt om de tentoonstelling die vandaag opent vorm te geven.
Ik zie bekende en onbekende gezichten. Hoewel ik niet iedereen ken, denk ik wel dat we hier allemaal staan vanuit het geloof dat er meer in de wereld op te vangen is dan wat het NOS journaal ons dagelijks toont. Dat machtsvertoon en leugens niet het hele verhaal vertellen, maar dat het de moeite loont te leven vanuit waarden als compassie, creativiteit en toewijding.
Kunstenaar en Norbertijn Jan de Kort, van wie hier de komende dagen talloze werken te zien zijn, was iemand die zijn leven op die waarden wilde afstemmen. Ik heb hem zelf nooit gekend, maar heb me in de afgelopen maanden dat ik met Julia aan de tentoonstelling werkte, verdiept in zijn leven, en ben daarbij van hem onder de indruk geraakt.
Gevraagd naar de betekenis van zijn werken, zei Jan de Kort ooit: ‘Ik probeer mensen gewoon iets mee te geven. Een stukje van de hemel te laten zien. Want mijn werken zijn meer dan een beetje verf.’
Om eerlijk te zijn voel ik me soms ook wat overspoeld door het nieuws. Maar de uitspraak van Jan de Kort heeft mij moed gegeven, het heeft me geïnspireerd, zelfs zo dat ik een essay over hem heb geschreven. Hierin beschrijf ik – bij wijze van experiment – pater De Kort als een cultureel diplomaat, iemand die met kunst en cultuur mensen dichter bij elkaar wilde brengen, bruggen wilde bouwen.
Een diplomaat heeft twee tegenstrijdige eigenschappen. Hij is niet neutraal, maar dient de belangen van een bepaalde partij. Tegelijkertijd gelooft hij in een gedeelde toekomst. Je kunt niet eenzijdig vrede afkondigen, daar zijn altijd minimaal twee partijen mee gemoeid.
De gedachte die ik in het essay uitwerk, komt in verkorte vorm naar voren op het bord dat in de boerderijzaal staat. U kunt het zo nog rustig zelf doorlezen, maar voor nu haal ik er de hoofdlijn uit.
In 1956 maakte Jan de Kort een mozaïek van de Goede Herder dat nog steeds aan de buitenmuur van de kapel hangt. Dit Bijbelse beeld houdt een belofte in: raakt de herder een schaap kwijt, dan zoekt hij net zo lang tot hij het weer bij de kudde heeft teruggebracht.
Jan de Kort durfde vanuit de belofte van de Goede Herder zelf een belofte te doen: hij leefde met open oren, open handen en een open hart. (Hij was dus niet neutraal.)
Zo leefde hij in verbondenheid met zijn eigen gemeenschap, en met iedere mens die hij tegenkwam. De werken die hij maakte, drukken die verbondenheid uit: het zijn stukjes van de hemel, kleine tekens van een gedeelde toekomst, waarin onze levens onderling verweven zijn. (Je kunt nu eenmaal niet in je eentje de vrede afkondigen.)
Mijn conclusie is dan ook dat Jan de Kort een kundig diplomaat was, een bruggenbouwer.
De komende dagen zijn deze stukjes van de hemel hier te zien, en de meeste zijn ook te koop. Hier in de Boerderij en in zijn atelier, hier om de hoek. De prijzen staan op de werken zelf. De werken die niet te koop zijn, zijn gemarkeerd met een hartje.
Mocht u nieuwsgierig zijn naar het essay, het is te koop voor een klein bedragje. Het is allemaal voor het goede doel.
Tot slot. Uit respect voor Jan de Kort zou ik graag een exemplaar willen overhandigen aan iemand die hem goed heeft gekend, en vanuit dezelfde belofte leeft. Klaas: bij de opening van de tentoonstelling geef ik je graag ‘Een stukje van de hemel’ (de titel van het essay).
Veel plezier met kijken, en nogmaals dank voor uw komst!
— Tamar Bos, 29 mei 2025
